Postępowanie upadłościowe nie obejmuje przypadków, gdy dłużnik zaciągnął zobowiązanie będąc już niewypłacalnym, albo do rozwiązania stosunku pracy dłużnika doszło z przyczyn leżących po stronie pracownika lub za jego zgodą. W takich wypadkach Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Postępowanie upadłościowe osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, tzw. w sprawach „konsumenckich”, oprócz oddłużenia upadłego i umożliwienia mu wyjścia z tzw. spirali zadłużenia, ma również za zadanie przynajmniej częściowo, zaspokoić wierzycieli. Z tego względu ustawodawca postanowił, iż ma być prowadzone według przepisów o postępowaniu upadłościowym, obejmującym likwidację  majątku upadłego tak by spieniężyć majątek upadłego i zaspokoić należności wierzycieli.

Istotnym jest fakt, że w razie ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa, a jeżeli małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej – ich majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny, nawet jeżeli małżonek upadłego nie pozostaje w faktycznym pożyciu z małżonkiem. Małżonek upadłego może natomiast dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność sędziemu-komisarzowi. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej mogą jednocześnie złożyć obydwoje małżonkowie. Ogłoszenie upadłości w stosunku do obojga małżonków powoduje, że w skład masy upadłości wejdą, oprócz majątku wspólnego, majątki odrębne każdego z małżonków.

Bardzo ważnym jest w zakresie upadłości konsumenckiej, jeżeli upadły nie wskaże i nie wyda syndykowi całego swojego majątku (a w przypadkach opisanych powyżej majątku wspólnego małżonków) albo niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd umorzy postępowanie.